Żywe kultury bakterii jogurtowych co to jest i jak wpływają na zdrowie?

Żywe kultury bakterii jogurtowych stały się tematem wielu dyskusji w kontekście zdrowego odżywiania oraz dbania o układ pokarmowy. Odpowiadając szybko: żywe kultury bakterii jogurtowych to przede wszystkim szczepy bakterii fermentacji mlekowej obecne w jogurtach naturalnych, które mogą korzystnie wpływać na mikroflorę jelitową, ale tylko niektóre z nich wykazują potwierdzony, probiotyczny efekt zdrowotny^[1][2][3]. Poniżej przedstawiono, czym dokładnie są żywe kultury bakterii, jak działają oraz na co warto zwrócić uwagę wybierając produkty mleczne.

Co to są żywe kultury bakterii jogurtowych?

Żywe kultury bakterii jogurtowych to bakterie fermentacji mlekowej, zwykle Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus oraz Streptococcus thermophilus, które odpowiadają za proces fermentacji mleka i powstawanie jogurtu^[1][2]. Zgodnie z definicją WHO, probiotyki i żywe kultury bakterii to „żywe mikroorganizmy, które w odpowiednich ilościach wywierają korzystny efekt zdrowotny na organizm człowieka”^[1][2].

Warto zaznaczyć, że nie wszystkie bakterie obecne w jogurcie są probiotykami — probiotykami określamy wyłącznie te szczepy, których dobroczynny wpływ zdrowotny został naukowo potwierdzony i opisany w literaturze medycznej^[1][3]. Kluczowe szczepy probiotyczne występujące w jogurtach to Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus, Streptococcus thermophilus, Lactobacillus acidophilus oraz Bifidobacterium lactis^[2].

Jak żywe kultury bakterii jogurtowych powstają i funkcjonują?

Podstawą produkcji jogurtu jest działanie kultur starterowych — bakterii fermentacji mlekowej, które rozkładają laktozę (cukier mleczny) i przekształcają ją w kwas mlekowy^[1][2]. Proces ten nadaje produktowi charakterystyczny smak, strukturę oraz przedłuża jego trwałość. Fermentacja mlekowa skutkuje zakwaszeniem mleka, które efektywnie hamuje wzrost drobnoustrojów chorobotwórczych^[1].

Mechanizm działania żywych kultur bakterii polega na wsparciu dla równowagi mikroflory przewodu pokarmowego, głównie poprzez konkurencję z niekorzystnymi bakteriami oraz stymulację układu odpornościowego^[2]. Ich obecność poprawia trawienie i przyczynia się do odbudowy naturalnej mikroflory jelitowej, a także może ograniczać rozwój patogenów oraz wspomagać odporność organizmu^[2].

Na co zwracać uwagę wybierając jogurt z żywymi kulturami bakterii?

Kluczową kwestią przy wyborze jogurtu jest sprawdzenie informacji na etykiecie produktu. Pasteryzacja po fermentacji może skutecznie zniszczyć większość żywych bakterii, przez co produkt traci swoje właściwości probiotyczne, mimo że może nadal być oznaczony jako „jogurt z żywymi kulturami”^[3]. Tylko jogurty zawierające udowodnione szczepy probiotyczne wykazują realny, pozytywny wpływ na zdrowie^[1][2][3].

Obecny trend produkcji domowego jogurtu z użyciem starterów bakteryjnych pozwala na pełną kontrolę nad jakością produktu oraz dokładnym doborem szczepów, w tym bakterii takich jak Lactobacillus acidophilus czy Bifidobacterium lactis^[2]. Dzięki temu jogurt domowy może mieć wyższą aktywność probiotyczną oraz lepsze właściwości zdrowotne.

Korzyści zdrowotne stosowania jogurtów z żywymi kulturami bakterii

Jogurty z żywymi kulturami bakterii wykazują szereg udowodnionych korzyści zdrowotnych: wspierają odbudowę naturalnej mikroflory jelitowej, mogą poprawiać trawienie, łagodzić dolegliwości jelitowe i wzmacniać odporność^[2]. Szczególne znaczenie mają tu szczepy przebadane klinicznie, obecne w dobrze oznaczonych i właściwie przechowywanych jogurtach.

Bakterie zawarte w jogurtach pomagają również przywrócić równowagę mikrobiologiczną układu pokarmowego szczególnie po terapii antybiotykowej, obniżają ryzyko biegunek i wspierają metabolizm^[2].

Podsumowanie

Żywe kultury bakterii jogurtowych to bakterie fermentacji mlekowej, które — o ile są to szczepy probiotyczne potwierdzone badaniami — mogą realnie wpływać na zdrowie człowieka, zwłaszcza w kontekście jelit i odporności^[1][2][3]. Istotne jest świadome wybieranie produktów oraz zwracanie uwagi na informacje zawarte na etykietach, ponieważ nie każdy jogurt zawiera aktywne, probiotyczne szczepy bakterii. Coraz większą popularność zyskuje przygotowywanie jogurtów w domu z użyciem dedykowanych starterów, pozwalających kontrolować skład i ilość żywych kultur bakterii^[2].

Źródła:

• [1] https://www.nutricib.pl/czy-kazdy-jogurt-zawiera-probiotyki-co-mowia-etykiety-i-mikrobiolodzy/
• [2] https://bonavita.pl/co-to-sa-zywe-kultury-bakterii-i-jak-dzialaja
• [3] https://pl.intelligentlabs.org/cala-prawda-o-jogurtach-z-zywymi-kulturami-bakterii/