Keto flu co to jest i dlaczego może się pojawić?

Keto flu, czyli grypa ketonowa, to zjawisko towarzyszące przejściu na dietę ketogeniczną ograniczającą węglowodany do minimum. Pierwsze objawy mogą wystąpić już po jednym lub dwóch dniach wyrzeczeń, a ich nasilenie i czas trwania zależy od indywidualnych predyspozycji. Odpowiednie wsparcie tego procesu może ograniczyć uciążliwość objawów oraz pozwolić na łagodniejsze wejście w stan ketozy [1][3].

Czym jest keto flu?

Keto flu opisuje zespół symptomów przypominających grypę, które pojawiają się u osób rozpoczynających dietę ketogeniczną – szczególnie u tych, którzy gwałtownie ograniczyli ilość węglowodanów w jadłospisie do około 20–50 g na dobę [1][2]. Najczęściej notowane dolegliwości to wyraźne zmęczenie, bóle głowy, nudności, rozdrażnienie, rozstroje żołądkowe, zaparcia lub biegunki, problemy ze snem, skurcze mięśni i tzw. „mgła mózgowa” [1][3].

Warto podkreślić, że keto flu nie jest niebezpiecznym stanem i odróżnia się od cukrzycowej kwasicy ketonowej (ang. DKA), która jest poważnym powikłaniem medycznym wymagającym niezwłocznego leczenia [2]. To przejściowa reakcja organizmu na nowy sposób pozyskiwania energii, nie zagrożenie dla życia [1].

Dlaczego pojawia się keto flu?

Keto flu rozwija się w efekcie adaptacji organizmu do pozyskiwania energii z tłuszczów zamiast z glukozy. Podczas diety ketogenicznej następuje szybkie zużycie zapasów glukozy i glikogenu, co zmusza organizm do produkcji ketonów jako alternatywnego źródła paliwa [1][3]. Te zmiany metaboliczne oraz hormonalne odpowiadają za pojawienie się objawów przypominających syndrom odstawienia (porównywalny do nagłego odcięcia kofeiny) [1].

Jednocześnie, proces wejścia w ketozę sprzyja zwiększonej diurezie i utracie elektrolitów, w tym sodu, potasu i magnezu. Deficyt tych składników zaostrza bóle i skurcze mięśni, zawroty głowy oraz inne objawy istniejące podczas keto flu [2].

Jak długo trwa keto flu?

Początkowe symptomy keto flu mogą rozwinąć się już po 24-48 godzinach od rozpoczęcia diety ketogenicznej [3]. Przeciętnie, czas trwania dolegliwości wynosi około 7 dni, choć w niektórych przypadkach objawy mogą wystąpić nawet przez kolejne 2–4 tygodnie [3]. Odpowiedź na zmiany metaboliczne zależy w dużej mierze od indywidualnych różnic genetycznych i poziomu tzw. elastyczności metabolicznej, co oznacza, że nie wszyscy odczują grypę ketonową równie silnie, a część w ogóle tego nie doświadczy [3].

Jak często występuje keto flu?

Niektóre badania i opracowania wskazują, że keto flu dotyka od kilkunastu do kilkudziesięciu procent osób przechodzących na dietę ketogeniczną, lecz precyzyjne statystyki są nadal ograniczone [1][2]. Wśród najczęstszych zgłaszanych objawów dominuje zmęczenie (około 75%), bóle głowy (blisko połowa przypadków), nudności czy skurcze mięśni [1][3]. Częstość i siła występowania dolegliwości zależy w dużej mierze od sposobu i tempa przechodzenia na dietę oraz indywidualnych predyspozycji organizmu [3].

Jak łagodzić objawy keto flu?

W celu złagodzenia objawów keto flu zaleca się przede wszystkim odpowiednie nawodnienie oraz regularne uzupełnianie elektrolitów, takich jak sód, potas i magnez [2]. Istotne jest również, aby proces redukcji węglowodanów przeprowadzać stopniowo, ponieważ nagłe odstawienie może nasilić objawy [2]. Choć nie każdy doświadczy wszystkich symptomów, przemyślana strategia adaptacji metabolicznej może znacząco złagodzić przebieg grypy ketonowej [2].

Różnice między keto flu a kwasicą ketonową

Warto zdecydowanie rozróżnić termin keto flu od cukrzycowej kwasicy ketonowej (DKA). Keto flu jest łagodną, przejściową reakcją organizmu na zmianę metabolizmu; DKA to poważny, zagrażający życiu stan zdrowia, zwykle dotyczący osób z cukrzycą typu 1 [2]. Objawy keto flu nie wymagają intensywnej interwencji medycznej, natomiast symptomy DKA jak wysoka glikemia, ciężka kwasica czy zaburzenia świadomości są potencjalnie śmiertelne i koniecznie wymagają leczenia specjalistycznego [2].

Podsumowanie

Keto flu to reakcja adaptacyjna towarzysząca gwałtownemu przejściu na dietę ketogeniczną. Objawy mogą wystąpić szybko, mają różny zakres i intensywność, lecz w większości przypadków są przejściowe i możliwe do złagodzenia przez odpowiednie postępowanie. Znajomość przyczyn, czasu trwania oraz sposobów ograniczania symptomów znacznie pomaga przejść przez początkową fazę diety bez większego dyskomfortu [1][2][3].

Źródła:

1. https://www.healthline.com/nutrition/keto-flu-symptoms
2. https://www.cibdol.pl/blog/917-co-to-jest-grypa-keto-objawy-przyczyny-i-wskazowki-dotyczace-pomocy
3. https://intermountainhealthcare.org/blogs/beware-the-keto-flu