Czy skręconą kostkę trzeba usztywnić?

Czy skręconą kostkę trzeba usztywnić? Odpowiedź brzmi: tak, w większości przypadków konieczne jest usztywnienie skręconej kostki, aby zapewnić stabilność stawu i zapobiec pogłębianiu się urazu oraz wspierać prawidłowe gojenie więzadeł[2][4]. Szybkie i właściwe postępowanie, wykorzystujące stabilizację, zapobiega przewlekłej niestabilności i długotrwałym dolegliwościom bólowym.

Na czym polega skręcenie kostki?

Skręcenie kostki to częsty uraz stawu skokowego polegający na naciągnięciu lub naderwaniu więzadeł, do którego dochodzi najczęściej wskutek niefortunnego obrotu stopy[1][4]. Po urazie pojawia się ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości, a nieleczony lub zbagatelizowany uraz zwiększa ryzyko przewlekłej niestabilności[2].

Stopnie skręcenia kostki określa się według nasilenia uszkodzenia więzadeł: pierwszy stopień (najłagodniejszy), drugi (średni) oraz trzeci (najcięższy, z całkowitym zerwaniem więzadeł)[4].

Znaczenie usztywnienia kostki po urazie

Usztywnienie kostki w początkowym okresie po skręceniu odgrywa kluczową rolę w ochronie stawu przed kolejnymi urazami. Stabilizacja – realizowana za pomocą bandaży elastycznych, opasek uciskowych lub specjalistycznych stabilizatorów – ogranicza nadmierne ruchy, zmniejsza ryzyko powiększenia urazu i pozwala więzadłom na rozpoczęcie prawidłowego procesu gojenia[2][4]. Negatywnym skutkiem braku stabilizacji może być wydłużenie czasu rekonwalescencji oraz groźba trwałych powikłań w funkcjonowaniu stawu[4].

Zasady postępowania przy skręconej kostce

Po skręceniu stawu skokowego należy jak najszybciej wdrożyć postępowanie zabezpieczające:

• Chłodzenie – stosowanie zimnych okładów przez 15-20 minut co 2-3 godziny w pierwszych dniach pozwala zmniejszyć ból i obrzęk dzięki zwężeniu naczyń krwionośnych[3].
• Kompresja – bandaż elastyczny lub opaska uciskowa zabezpiecza staw i ogranicza nadmierny obrzęk[2][4].
• Uniesienie kończyny – trzymanie nogi wyżej niż poziom serca wspomaga odpływ limfy i zmniejsza opuchliznę[3].
• Odpoczynek – unikanie nadmiernego obciążania stawu pozwala na skuteczniejsze gojenie uszkodzonych struktur[2].

Nowoczesne wytyczne medyczne wskazują, że optymalne leczenie to metoda P.O.L.I.C.E., łącząca ochronę, optymalne obciążenie, chłodzenie, kompresję i uniesienie[2][3].

Etapy i długość stosowania stabilizacji

Zakres oraz czas trwania usztywnienia zależą od stopnia skręcenia:

• Skręcenie I stopnia – wymagane jest stosowanie stabilizacji przez ok. 10 dni, najczęściej wystarcza bandaż elastyczny wraz z chłodzeniem i oszczędzaniem stawu[4].
• Skręcenie II stopnia – konieczne jest odciążenie kończyny i noszenie stabilizatora przez kilka tygodni, zgodnie z zaleceniami lekarza[4].
• Skręcenie III stopnia – wymaga odciążania stopy przez ok. 3 tygodnie, długotrwałego usztywnienia nawet do 6 tygodni, a w niektórych przypadkach – interwencji chirurgicznej[4].

Dobór rodzaju stabilizacji i jej czasu trwania powinien być zawsze konsultowany z lekarzem, aby uniknąć powikłań oraz zoptymalizować proces gojenia.

Usztywnienie a ryzyko powikłań – znaczenie rehabilitacji

Usztywnienie kostki jest konieczne we wczesnej fazie urazu, ale kluczowe znaczenie dla pełnego powrotu do sprawności ma stopniowe wprowadzanie ruchu oraz odpowiednia rehabilitacja[1][2]. Długie unieruchomienie może prowadzić do osłabienia mięśni, ograniczenia ruchomości, a nawet przewlekłej niestabilności stawu[2][4]. Dlatego już w kolejnych etapach rekonwalescencji należy wdrażać ćwiczenia rozciągające, wzmacniające mięśnie i poprawiające czucie głębokie[1]. Dobieraniem zestawu ćwiczeń i tempa rehabilitacji powinien kierować wykwalifikowany fizjoterapeuta[1][4].

Podsumowanie – czy skręconą kostkę trzeba usztywnić?

Stabilizacja skręconej kostki jest niezbędnym elementem skutecznego leczenia – zarówno w lżejszych, jak i cięższych skręceniach. Odpowiednio dobrane usztywnienie zapobiega powikłaniom, umożliwia prawidłowe gojenie więzadeł i skraca czas powrotu do pełnej sprawności[2][4].

Właściwe postępowanie obejmuje szybkie chłodzenie, kompresję, odpoczynek i stopniową rehabilitację. Zbyt długie unieruchomienie powinno być jednak unikane na korzyść wcześnie wdrażanych ćwiczeń i stopniowego obciążania. Konsultacja lekarska i profesjonalnie dobrana fizjoterapia to klucz do efektywnego powrotu do zdrowia bez ryzyka nawrotu urazu.

Źródła:

• [1] https://www.doz.pl/czytelnia/a15340-Skrecenie_kostki__objawy_leczenie_rehabilitacja._Cwiczenia_po_skreceniu_stawu_skokowego
• [2] https://zamst.com.pl/szybsza-regeneracja-leczenie-skrecenia-kostki-w-domu/
• [3] https://medyhelp.pl/domowe-sposoby-na-skrecona-kostke/
• [4] https://www.rehasport.pl/stopa-i-staw-skokowy/skrecenie-stawu-skokowego,5204,n,4329
• [5] https://r-cito.pl/blog/jak-radzic-sobie-ze-skrecona-i-zwichnieta-kostka-poradnik-rehabilitacyjny/