Co na osłonę żołądka warto stosować przy dolegliwościach?

Co na osłonę żołądka warto stosować przy dolegliwościach? W przypadku stosowania leków takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki czy antydepresanty, najważniejsze jest sięgnięcie po leki osłonowe na żołądek – preparaty chroniące błonę śluzową przed uszkodzeniami, podrażnieniami oraz powikłaniami, takimi jak wrzody czy krwawienia [1][2][3].

Jakie leki osłonowe na żołądek warto rozważyć?

Do najważniejszych leków osłonowych należą: inhibitory pompy protonowej (IPP), antagoniści receptorów H2, leki zobojętniające kwas żołądkowy oraz preparaty śluzówkotwórcze [1][4]. Inhibitory pompy protonowej – najczęściej stosowane, hamują aktywność enzymu zwanego pompą protonową, skutecznie ograniczając produkcję kwasu żołądkowego, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia błony śluzowej [1][4].
Antagoniści receptorów H2 blokują mechanizm podwyższania wydzielania kwasu pod wpływem histaminy, zapewniając mniejsze podrażnienie śluzówki żołądka. Leki zobojętniające natychmiast zmniejszają kwasowość w żołądku, a preparaty śluzówkotwórcze – np. sukralfat – mechanicznie chronią i regenerują naruszoną błonę [1][4].

Kto powinien rozważyć stosowanie osłony żołądka?

Stosowanie osłony żołądka wskazane jest szczególnie u osób przyjmujących długotrwale NLPZ lub inne leki drażniące przewód pokarmowy [1][2]. Ryzyko powikłań wzrasta m.in. u pacjentów po sześćdziesiątym roku życia, z wywiadem owrzodzeń, infekcją Helicobacter pylori oraz w sytuacji przyjmowania leków przeciwkrzepliwych, glikokortykosteroidów lub kilku leków jednocześnie [2][3]. Standardowe NLPZ jak ibuprofen, diklofenak, naproksen czy kwas acetylosalicylowy, nawet w krótkiej terapii, mogą powodować znaczne uszkodzenia ochronnej błony żołądka [2].

Profilaktyczne stosowanie leków osłonowych jest zalecane szczególnie, gdy współistnieją minimum dwa czynniki ryzyka: wiek powyżej 60 lat, wcześniejsze epizody wrzodów, zażywanie kilku leków z grupy NLPZ [3]. Decyzję o wdrożeniu osłony żołądka zawsze należy konsultować z lekarzem lub farmaceutą [1][2][3].

Jak działa ochrona żołądka podczas leczenia farmakologicznego?

Leki osłonowe chronią żołądek, redukując wpływ toksyczny leków oraz czynników infekcyjnych [1]. Inhibitory pompy protonowej znacząco zmniejszają wydzielanie kwasu solnego, dając fizyczną ochronę błonie śluzowej przed erozją i procesami zapalnymi [4]. Antagoniści receptorów H2 ograniczają pobudzenie komórek parietalnych do produkcji kwasu, natomiast preparaty śluzówkotwórcze osłaniają naruszoną śluzówkę poprzez tworzenie warstwy ochronnej [4].

Niesteroidowe leki przeciwzapalne zaburzają fizjologiczny poziom prostaglandyn, których funkcją jest stymulowanie produkcji ochronnego śluzu i hamowanie nadprodukcji kwasu solnego [2][4]. Ich ograniczenie prowadzi do wzrostu kwasowości i obniżenia odporności śluzówki na czynniki drażniące. Bez odpowiedniej ochrony może to skutkować zgagą, bólami brzucha, nadkwaśnością, wrzodami i krwawieniami [1][3].

Znaczenie konsultacji i indywidualizacji leczenia

Dobór osłony żołądka powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta – brane są pod uwagę wiek, obecne i wcześniejsze choroby przewodu pokarmowego, współistniejące schorzenia oraz stosowanie innych leków [3]. Ważną rolę odgrywa analiza ryzyka i wywiad lekarski przed rozpoczęciem terapii lekami mogącymi uszkadzać śluzówkę [1][2].

Niewskazane jest samodzielne wdrażanie leków osłonowych bez uprzedniej konsultacji ze specjalistą. Nieprawidłowe dobranie preparatu może prowadzić do nieskutecznej ochrony lub interakcji z innymi lekami [1][2][3].

Podsumowanie: co warto stosować na osłonę żołądka?

Najczęściej rekomendowanym rozwiązaniem są inhibitory pompy protonowej, skutecznie zmniejszające kwaśność soku żołądkowego [1][4]. Wspomagająco można stosować antagoniści receptorów H2, preparaty śluzówkotwórcze czy leki zobojętniające kwas w żołądku [4]. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z grup zwiększonego ryzyka, takich jak osoby starsze, z wywiadem choroby wrzodowej, leczone wieloma lekami, a także podczas długotrwałej kuracji NLPZ [3].

Źródła:

1. https://receptomat.pl/post/wz/leki-oslonowe-na-zoladek
2. https://e-recepta.net/blog/jakie-probiotyki-i-leki-oslonowe-na-zoladek-warto-stosowac/
3. https://www.adamed.expert/pacjent/choroby-i-objawy/przewod-pokarmowy/gastroprotekcja-przy-terapii-nlpz-i-polipragmazja
4. https://recepta.pl/artykuly/leki-oslonowe-na-zoladek-tabletki-i-naturalna-oslona