Jak rozpoznać wypadnięcie macicy i jego objawy?

Wypadanie macicy to poważny problem zdrowotny, który prowadzi do przesunięcia macicy poza jej prawidłowe położenie w miednicy na skutek osłabienia struktur podtrzymujących narządy rodne. Zrozumienie objawów oraz mechanizmów tej dolegliwości umożliwia wczesną diagnostykę i skuteczne leczenie, minimalizując ryzyko powikłań i pogorszenia jakości życia.

Czym jest wypadanie macicy?

Wypadanie macicy polega na przemieszczeniu się tego narządu z prawidłowej pozycji wewnątrz miednicy w kierunku pochwy, a w zaawansowanych przypadkach także na zewnątrz, zazwyczaj w wyniku osłabienia mięśni dna miednicy, więzadeł i tkanki łącznej otaczającej macicę. To zaburzenie statyki narządów rodnych pojawia się głównie u kobiet w wieku pomenopauzalnym i wieloródek, a jego częstość rośnie z wiekiem[1][2][4][5]. Szacuje się, że nawet 14% kobiet doświadcza obniżenia narządów rodnych, a problem ten dotyka niemal połowy pań po 80. roku życia[5].

Proces wypadania jest związany z dysfunkcją układu mięśniowo-więzadłowego, na który składają się m.in. więzadła właściwe macicy, krzyżowo-maciczne oraz mięśnie dna miednicy i otaczająca je tkanka łączna[1][2][4].

Jakie są przyczyny i mechanizmy wypadania macicy?

Osłabienie struktur nośnych macicy może być efektem różnych czynników. Procesy, które prowadzą do wypadania macicy, obejmują naturalne zmiany hormonalne związane z menopauzą, przebyty poród siłami natury, przewlekły kaszel, podnoszenie ciężarów, a nawet predyspozycje genetyczne. Każdy z tych czynników wpływa na zmniejszenie siły i elastyczności mięśni dna miednicy i utraty zdolności podtrzymywania narządów[1][4][5].

Stopień zaawansowania wypadania macicy determinuje nasilenie objawów oraz tryb leczenia. Wyróżnia się trzy stopnie tego schorzenia: od lekkiego obniżenia, przez częściowe wypadanie, aż po całkowite wysunięcie macicy poza ujście pochwy, co staje się zauważalne gołym okiem. Typowe wymiary uwypuklonej macicy mieszczą się w granicach od 40×60 mm do 90×170 mm, zależnie od stopnia zaawansowania procesu[6].

Objawy wypadania macicy – jak je rozpoznać?

Objawy wypadania macicy są zróżnicowane i często nasilają się wraz z rozwojem schorzenia. Do najczęstszych należą:

• Ból podbrzusza i dolnej części pleców związany z naciąganiem tkanek lub uciskiem na struktury miednicy[1][3][5]
• Uczucie parcia lub pełności w pochwie i kroczu, jakby znajdował się tam obcy element[1][2][3][5]
• Nietrzymanie moczu lub częstomocz, które pojawiają się u około połowy kobiet z wypadaniem macicy[1][2][3][5]
• Nietrzymanie gazów bądź stolca oraz dolegliwości związane z oddawaniem moczu (uczucie niepełnego opróżnienia, trudności z mikcją)[1][3][5]
• Bolesność podczas stosunku i spadek jakości życia intymnego[1][3][6]
• Poczucie wysuwania się „czegoś” z pochwy, często nasilające się w trakcie wysiłku lub po dłuższym przebywaniu w pozycji stojącej[1][2][3][5]

Nasilenie objawów jest skorelowane z zaawansowaniem wypadania; w początkowych stadiach mogą być dyskretne, jednak w miarę postępu schorzenia stają się coraz bardziej uciążliwe, utrudniając codzienne funkcjonowanie[1][6].

Wpływ wypadania macicy na układ moczowy i seksualność

Wypadanie macicy ma znaczący wpływ na funkcjonowanie układu moczowego. Poza nietrzymaniem moczu mogą wystąpić trudności w oddawaniu moczu, przerywany strumień lub uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. Dolegliwości te są szczególnie częste, gdy zaburzenia statyki narządów miednicy współistnieją z wypadaniem pęcherza (cystocele) lub odbytnicy (rektocelę)[1][4][5][8].

Również jakość życia seksualnego spada – kobiety doświadczają bolesnych stosunków, uczucia obecności przeszkody w pochwie lub pogorszenia wrażeń podczas współżycia[3][5][6].

Stopnie zaawansowania wypadania macicy i ich znaczenie

Lekarze wyróżniają trzy stopnie wypadania macicy:

• Stopień I – nieznaczne obniżenie macicy, zwykle bez widocznych zmian poza pochwą
• Stopień II – częściowe wysuwanie macicy do wejścia do pochwy
• Stopień III – całkowite wypadnięcie macicy poza pochwę, z widocznym uwypukleniem narządu[6]

Rozpoznanie stopnia schorzenia przekłada się na wybór metody leczenia – od zachowawczego (np. ćwiczenia mięśni dna miednicy, pessary) po zabiegi operacyjne, których celem jest przywrócenie prawidłowej anatomii i funkcji narządów[1][2][4].

Kiedy zgłosić się do lekarza?

W przypadku wystąpienia objawów takich jak ból podbrzusza, uczucie parcia, nietrzymanie moczu czy stolca, a także pojawienia się uwypuklenia w pochwie, należy niezwłocznie zasięgnąć porady ginekologicznej. Wczesna diagnostyka umożliwia wdrożenie skutecznego leczenia, zmniejsza ryzyko powikłań i pozwala zachować komfort codziennego życia[1][2][3][5][6].

Podsumowanie

Wypadanie macicy to schorzenie wynikające z osłabienia układu podtrzymującego narządy rodne, prowadzące do przesuwania się macicy poza naturalne położenie. Najważniejsze objawy wypadania macicy to ból, uczucie ciężkości w pochwie, nietrzymanie moczu oraz dyskomfort w okolicach krocza. Stopień zaawansowania schorzenia determinuje przebieg i nasilenie dolegliwości oraz wskazuje na optymalną metodę leczenia.

Źródła:

1. https://www.szpitalnaklinach.pl/wypadanie-macicy-objawy-przyczyny-leczenie/
2. https://diag.pl/pacjent/artykuly/wypadanie-macicy-przyczyny-objawy-oraz-najnowsze-metody-leczenia/
3. https://www.adamed.expert/pacjent/zycie-intymne/czym-jest-wypadanie-macicy-objawy-przyczyny-i-leczenie
4. https://www.drherbich.eu/blog/wypadanie-macicy-w-mlodszym-i-starszym-wieku-i68
5. https://gemini.pl/poradnik/artykul/wypadanie-macicy-kiedy-do-niego-dochodzi/
6. https://www.seni24.pl/poradnik/Wpis/423-wypadanie-macicy-pochwy-i-szyjki-macicy-objawy-i-leczenie
7. https://www.szpitalnaklinach.pl/najczestsze-objawy-wypadania-macicy/
8. https://bienkowscyclinic.pl/encyklopedia/wypadanie-macicy-obnizenie-macicy-do-kanalu-pochwy/